Heuvelpoort in detail

Sinds 2022 voert De Werkvennootschap samen met haar partners en studiebureau Sweco de nodige studies uit voor het project Gentspoort, waar de zone Heuvelpoort deel van uitmaakt. Die studies begonnen echter niet van nul. Zo werd ook in het gebied van de Heuvelpoort in het verleden al heel wat studiewerk verricht.

Voor de eerste stappen gaan we terug naar het Pegasus-plan in 2004, dat focust op de uitbouw van het tramnetwerk. Hieruit volgt de vertramming van busbundel 7, één van de huidige onderdelen van het project Gentspoort.

In 2013 volgde een microsimulatie voor het kruispunt Heuvelpoort. Deze microsimulatie is een verkeersmodellering die de reistijden van de nieuwe tramverbinding en het gemotoriseerd verkeer berekende. Op die manier konden verschillende inrichtingen van het gebied onderzocht worden, zoals:

• vrije trambeddingen in combinatie met de bestaande rijwegen bovengronds;
• halfgemengde trambeddingen met bestaande rijwegen;
• een vrije trambedding in combinatie met een ondergrondse weg voor doorgaand verkeer op de R40 en een bovengrondse weg voor lokaal verkeer.

De microsimulatie van reistijden gaf aan dat de constructie van een ondergrondse weg de beste oplossing is om de tram een goede doorstroming te geven, zonder de reistijden van het gemotoriseerd verkeer in het gedrang te brengen. De varianten waarbij de tram in de bestaande wegenis wordt ingebracht leverden allemaal een aanzienlijk tijdsverlies op voor gemotoriseerd verkeer op een punt waar momenteel de doorstroming voor het autoverkeer reeds moeizaam verloopt, tenzij je de tram geen voorrang zou geven. Dit laatste gaat natuurlijk in tegen de ambitie van Gentspoort om een vlotte doorstroming van het openbaar vervoer te voorzien. Op vlak van mobiliteit is een ondergrondse weg voor het doorgaand verkeer de gewenste oplossing om alle verkeersstromen op het kruispunt Heuvelpoort vlot en veilig te laten verlopen. In 2015 werden alle alternatieven (zowel tram met als zonder ondergrondse weg) verder ten opzichte van elkaar afgewogen in een project-MER (milieueffecten rapportage). Het project-MER onderzocht de impact van alle alternatieven op verschillende milieudisciplines, zoals verkeersveiligheid, ecologie, lucht etc. .

Uit dit project-MER bleek dat de twee alternatieven met een ondergrondse verbinding voor het doorgaand gemotoriseerd verkeer op de R40 het best scoorden. Zo leveren deze varianten een grote winst op vlak van doorstroming op, is er geen inname van het Citadelpark, verbetert de oversteekbaarheid en verkeersleefbaarheid van het langzaam verkeer, én is er een positieve impact op lucht ter hoogte van het kruispunt door de globale betere doorstroming.

Op basis van de conclusies van het project-MER werd in 2019 gekozen voor een ondergrondse verbinding voor het doorgaand verkeer op de R40 (in beide richtingen) onder het kruispunt Heuvelpoort door. Bij de start van het project Gentspoort in 2022 werd deze conclusie dan ook meegenomen als uitgangspunt voor het verdere studiewerk en ontwerp.