Het is je misschien al opgevallen: het Gentspoort-tramstel is in de verf gezet. Letterlijk, want het tramstel aan het Stapelplein is beschilderd met Gentse boegbeelden die zich inzetten voor vrouwenrechten. Waarom onderging het tramstel een metamorfose? En wat is de link met het project? Gents streetart- en schilderkunstenaar Alice Martha (Charlotte Dossche) en technisch projectleider van Gentspoort Ann Velghe vertellen er alles over.
Waarom ondergaat de tram een transformatie?
Ann Velghe: “Met de vernieuwde tram zetten we Gentspoort extra in de schijnwerpers. We maakten er voorheen al een echte eyecatcher van door de tram volledig in het logo en de kleuren van Gentspoort te hullen. Toch werd die al snel na de inhuldiging met graffiti bespoten. Er bleek dus duidelijk behoefte aan een plek voor graffiti. Hoewel we de tram niet tot een graffitizone konden omvormen, namen we de wel kans om aan de vraag naar graffitikunst tegemoetkomen én lokale kunst te promoten. Bovendien groeit zo’n graffitiwerk vaak uit tot een herkenningspunt. We hopen dat voor het Gentspoort-tramstel hetzelfde zal gebeuren.”
Alice Martha: “Er zijn de laatste tijd verschillende plekken verdwenen waar je je kon uitleven als schilder. Zo maakten de grindbakken onder de oude Verapazbrug onlangs plaats voor de nieuwe brug. Terwijl ik het kunstwerk maakte, merkte ik hoezeer streetart in de buurt leeft. Mensen van alle leeftijden kwamen me spontaan vragen wat ik aan het doen was. Het is voor die passanten en ook voor mezelf tof om streetart eens op een ander canvas dan een muur te zien.”
Technisch-directeur Ann Velghe en kunstenaar Alice Martha
Wat is de link tussen het kunstwerk en Gentspoort?
Ann Velghe: “Eén van onze Gentspoort-ambities is het creëren van een veilige, inclusieve stad. We willen dat iedereen zich in Gent thuis voelt. Het kunstwerk werkt aan die ambitie doordat het deel uit maakt van het project ‘Walls To Remember’ van Amazone vwz. ‘Walls to Remember’ draagt bij aan de projectoproep ‘De straat is van ons’ van het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen (IGVM). Die oproep is in het leven geroepen om de vertegenwoordiging en zichtbaarheid van vrouwen in de openbare ruimte te versterken. Onze straten zijn namelijk nog te vaak een onveilige omgeving voor vrouwen en andere bevolkingsgroepen. Dat merk je ook op in de actualiteit. Denk maar aan het protest tegen seksuele opvoeding in Wallonië of de afschaffing van het recht op abortus in verschillende Amerikaanse staten.”
Je kunstwerk is hyperlokaal, Alice Martha. Hoe uit zich dat?
Alice Martha: “Het kunstwerk bestaat uit Gentse vrouwen met een voortrekkersrol in de strijd voor gendergelijkheid. Er ging heel wat opzoekwerk aan vooraf. Ik verzamelde eerst zo veel mogelijk informatie rond het thema en ging met mensen in gesprek. Ik bezocht bijvoorbeeld het Archief- en Onderzoekscentrum voor Vrouwengeschiedenis in Brussel en het AMSAB, het Instituut voor Sociale Geschiedenis, in Gent. Uiteindelijk combineerde ik archiefmateriaal in een ontwerp voor het graffitiwerk. Zo creëerde ik een kunstwerk van tien Gentse vrouwen die streden voor vrouwrechten: Emilie Claeys, Chantal De Smet, Roos Proesmans, Moniek Darge, Greta Craeymeersch, Denise De Weerdt, Jacqui Goegebeur, Marijke Colle, Kati Couck en Lucie Van Crombrugge. Ik voegde ook willekeurige gezichten toe om het groepsgebeuren van de gelijkheidsstrijd te benadrukken.”
Ann Velghe: “Het is inspirerend om te horen hoeveel werk er aan het kunstwerk vooraf ging. Wie naar kunst kijkt, staat daar niet altijd bij stil.”
Gentse vrouwen die strijden voor vrouwenrechten pronken op het Gentspoort-tramstel aan het Stapelplein.
Jullie zijn zelf twee straffe madammen. Wat doen jullie in het dagelijks leven en wat is jullie link met Gent?
Ann Velghe: “Ik ben technisch projectleider bij De Werkvennootschap. Samen met Frank Vanden Bulcke zorg ik ervoor dat het project goed verloopt. Ik volg de technische aspecten van het project op zoals het ontwerp van de omgevingsaanleg, van groenaanleg tot de harde infrastructuur van wegen en rioleringen. Ik ben afkomstig uit Kortrijk, maar woon al 25 jaar in Gent en voel mezelf intussen ook wel Gentenaar.”
Alice Martha: “Ik maak vooral visueel werk met de focus op schilderen en fotografie. Ik breng graag tijd in de studio door, maar begeef me ook graag op straat. Ik hou van het contact met mensen, het inspireert me, want mensen kunnen zo verschillend én toch zo gelijkend zijn. Sinds een jaar werk ik samen met een vriend aan een project waarin we de verhalen van Gentse jongeren verwerken in streetart. Doordat ik in Gent naar school ging, studeerde en woon, ben ik intussen wel een echte Gentenaar geworden, denk ik.”
| Amazone vzw Alice Martha werkt haar kunstwerk uit in opdracht van Amazone vzw. Dat nationaal expertisecentrum voor gendergelijkheid zet zich in voor vrouwen en de verenigingen die de gendergelijkheidsstrijd ondersteunen en bevorderen. Om dat te doen volgt ze de feministische beweging in België op de voet en neemt ze deel aan het creëren van sociale, culturele en professionele banden. De vzw mag daarvoor rekenen op structurele subsidies van het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen. Meer op https://www.amazone.be/nl. |
Greta Craeymeersch, Jacqui Goegebeur, Kati Couck, kunstenaar Alice Martha, Moniek Darge, Chantal De Smet tijdens de officiële inhuldiging van de tram.