Gentspoort verhalen #1: Fietsen in Gent

Gentspoort verhalen #1: Fietsen in Gent

Gentspoort is een project van vertrammen, vernieuwen,  verbinden en … van mensen. Want straks, als alles afgewerkt is, zullen het mensen zijn die op de tram stappen, door de straten fietsen of rijden, er met vrienden afspreken of voorbij wandelen.  

Met Gentspoort bewaken we in elke fase van het project ook dat menselijke aspect. Via werkateliers en het Gentspoortpanel, in onze technische uitwerking, maar ook door in gesprek te gaan met Gentenaars en niet-Gentenaars  die straks het traject effectief gaan gebruiken. Wat verwachten zij van Gentspoort? Hoe kijken zij ernaar en hoe ‘spoort’ het met hun ervaring? In deze verhalen laten we hen aan het woord. Eerste halte: de fietsers. 

Lut & Gery 

Lut en Gery ruilden anderhalf jaar geleden hun plekje op de buiten in voor een rijhuis in hartje Gent. Aan de rand van het projectgebied van Gentspoort. Een voordeel van die verhuis is dat ze vandaag hun boodschappen te voet doen. De meeste korte afstanden stappen ze, soms nemen ze de fiets. Je kan ze zelfs af en toe door de stad zien cruisen op een skateboard. “Fietsen en skaten houdt me jong”, vertelt Gery. “We zijn nu voor ons werk nog aangewezen op de auto, maar beseffen wel dat naarmate we ouder worden, we wellicht vaker de bus en de tram zullen nemen. Om naar onze familie in Sint-Denijs-Westrem te gaan bijvoorbeeld.” Gentspoort zal in de toekomst dus niet enkel buurten verbinden, maar ook families. 

Doordat Lut en Gery vaak door Gent wandelen en zich er soms eens met de fiets of het skateboard verplaatsen, maar voor hun werk nog dagelijks met de auto rijden: weten ze goed waar het nog beter kan. “Doorlopende fietsverbindingen in alle richtingen ontbreken”, zegt Gery. “Lut vult aan: “Vanuit het centrum fiets je in geen tijd naar groen en water. Dat is wat Gent leefbaar maakt. Maar dat moet veilig en logisch blijven, bij voorkeur zonder omwegen zodat alles nog beter bereikbaar is.” een duidelijke boodschap voor het studieteam. 

Het koppel wijst een paar pijnpunten aan: “Neem nu die wirwar van voetgangers, trams en bussen aan de Korenmarkt”, zegt Lut. “Trams in een eigen bedding zijn veel veiliger.” Gery voegt toe: “Voor fietsers zijn kruispunten als Heuvelpoort of Dampoort echte valstrikken. Ik zie er wel eens ongevallen. Gentspoort kan een echte gamechanger zijn. Natuurlijk geven werken hinder, maar als de infrastructuur er beter van wordt, dan wint iedereen.” 

Emily  

Emily is een fietsende mama met een dochter van twee. Haar elektrische fiets is eigenlijk hun gezinswagen want ze neemt er haar dochter overal mee naartoe. Cecile zit keurig achterop en de boodschappen kunnen in de tassen. Haar man Jasper volgt met de koersfiets. “Bijna alles doen we met de fiets”, zegt ze. Alleen blijvende stortregen of sneeuw kan Emily op andere gedachten brengen. Als trouwe fietser binnen het projectgebied van Gentspoort kent ze de pijnpunten. “Fietsen geeft vrijheid, maar sommige punten zijn gewoon te smal. Neem de Heuvelpoort, de Kortrijksesteenweg en bepaalde stukken richting Dampoort. Smalle fietspaden langs drukke autostromen vind ik heel gevaarlijk. Zeker als je rechtdoor fietst en auto’s rechts afslaan.” 

Emily heeft een goed beeld van hoe het er voor haar zou moeten uitzien. Als mobiliteitsexpert in het dagdagelijkse leven, kijkt ze hier nog een stuk kritischer naar. Auto’s hoeven niet te verdwijnen, maar aandacht voor verbetering voor fietsers is nodig. “In een ideale wereld zijn fietsers altijd afgescheiden en hebben ze echt voorrang. Een uitdaging voor het studieteam is om ook te denken aan verschillende soorten fietsen. Longtails, bakfietsen, speedpedelecs … Dat soort fietsen zijn super populair in Gent, maar ze hebben ruimte nodig.”  

Emily gelooft in Gentspoort, maar hoopt op een doortastende verandering. “Laat het meer zijn dan een laag asfalt. Maak écht ruimte voor fietsers en zorg voor een betrouwbare tram. Fiets en tram vullen elkaar perfect aan. Een tram die om de paar minuten rijdt, zoals de metro, dat zou pas een verschil maken. Dan kiezen mensen vanzelf voor duurzame mobiliteit.” 

Patrick 

Patrick bekijkt Gentspoort vanuit twee standpunten. Hij is in eerste instantie een fietsende Gentenaar. Daarnaast is hij Vlaams Fietsmanager bij het Departement Mobiliteit en Openbare Werken. Hij woont in een zijstraat van de Tolhuislaan en doet al zijn verplaatsingen op twee wielen. Een eigen auto heeft hij niet. Als het nodig is, gebruikt hij een deelwagen. “Gent is al veel veiliger geworden voor fietsers. Als student fietste ik tussen de auto’s, vandaag zijn er op veel wegen afgescheiden fietspaden. Jammer genoeg blijven er nog enkele gevaarlijke punten over: Dampoort, Neuseplein, Sint-Anna … Soms is het daar niet duidelijk wat mag en kan en wat niet. Het is dus goed dat deze punten deel uitmaken van het projectgebied van Gentspoort ” 

Als Fietsmanager zet Patrick mee de lijnen uit voor het Vlaamse fietsbeleid. Twee doelen staan centraal: tegen 2040 minstens 30% van alle verplaatsingen per fiets doen en nul fietsdoden. Patrick: “Ambitieus, maar het kan. Steden als Helsinki en Oslo geven het voorbeeld als het om vermijden van verkeersdoden gaat. Om hen achterna te gaan, moeten we zwarte punten sneller wegwerken en elk detail aanpakken. Een boordsteen lijkt niet zo belangrijk, maar voor een driewieler of handbike is het cruciaal.” Toegankelijkheid blijft met andere woorden een belangrijk aandachtspunt. “Het mag niet zomaar een accent zijn in een ontwerp. Het moet een basisonderdeel in het streven naar inclusiviteit zijn.” 

Patricks droom voor Gentspoort ligt dichter bij huis: meer verbinding tussen buren. “In een drukke straat ken je enkel de buren aan jouw kant. In rustige straten ontstaan er vriendschappen aan beide kanten. Dat is bewezen. Kinderen spelen meer buiten, mensen ontmoeten elkaar vaker. Een leefbare stad draait niet alleen om veilige en toegankelijke fietspaden, maar ook om verbinding. Dat is de échte winst.”