Blijf op de hoogte
plek
spoor
tunnel

Waar staan we nu?

Gentspoort zit in de uitwerkingsfase. Het projectteam tekent momenteel de conceptontwerpen voor de nieuwe infrastructuur.

Analyse (2022-2023)

De eerste stap van Gentspoort was een grondige analyse van het projectgebied en alle plannen. Aan het eind van de analysefase schreven we de synthesenota. Daarin legden we alle kansen, knelpunten, uitgangspunten, ambities en participatiemethodes vast. Zo trokken we voorbereid naar de ontwerptafel.

In het voorjaar van 2022 stelde De Werkvennootschap het ingenieursbureau Sweco aan voor de studie en het ontwerp van dit project. Sweco kwam als winnaar uit de bus na een openbare aanbesteding.

Gentspoort combineert verschillende projecten uit het verleden tot één totaalproject. Denk maar aan projecten als tramlijn 4, Stationsomgeving Dampoort, de vertramming van buslijnen 70 tot 78 tussen Gent-Dampoort en Gent-Sint-Pieters en de doortrekking van de tramsporen tot in Sint-Denijs-Westrem. 

Aan al die projecten ging heel wat studie- en tekenwerk vooraf. Als eerste stap bestudeerde het projectteam daarom grondig de projectplannen uit het verleden. Tegelijkertijd brachten we het huidige projectgebied in kaart.  

In verschillende werksessies en gesprekken vulden onze partners, ambtelijke stakeholders en een groep van experten de verzamelde informatie aan met hun eigen inzichten. Zo werden de kansen en knelpunten van Gentspoort duidelijk en kregen de uitgangspunten van het project vorm.  

Met alle vaststellingen uit de onderzoeken en een duidelijk zicht op de kansen en knelpunten van het project stelde het projectteam zes Gentspoort-ambities op. Die ambities kregen vorm in het ambitiecharter, de leidraad van het project. Het ontwerpteam vertrok in de volgende fase vanuit de ambities om het ontwerp vorm te geven.

Op 18 april 2023 werd het project gelanceerd onder de naam ‘Gentspoort. Tijdens dat publieke startschot zetten alle partners hun handtekening onder het ambitiecharter. Ze stonden daarmee duidelijk met de neuzen in dezelfde richting.

Begin mei 2023 konden Gentenaars en Gentgebruikers het project zelf ontdekken op verschillende infomomenten met kaarten, infopanelen en persoonlijke toelichting van leden uit het projectteam.

Maar hen alleen wegwijs maken in Gentspoort was niet genoeg. De buurtbewoners kennen namelijk het gebied op hun duimpje en zijn daarom een belangrijke partner in het verhaal. In werkateliers zoomden we daarom samen met hen in op de zes zones binnen het projectgebied. We luisterden actief naar de wensen, verwachtingen en kritische opmerkingen van de Gentenaren. Waar nodig vulden we met hun feedback de kansen en knelpunten verder aan. 

In oktober ontving de stuurgroep  de synthesenota. De stuurgroep bestaat uit alle verantwoordelijken partners die deel uitmaken van Gentspoort: De Werkvennootschap, Stad Gent, De Lijn, Departement Mobiliteit & Openbare Werken, Agentschap Wegen en Verkeer, De Vlaamse Waterweg, NMBS, Infrabel, Farys, Aquafin en Synductis.  De synthesenota vat in drie boekdelen het project samen en kondigde het einde de analysefase aan.  

Het eerste boekdeel is het ambitiecharter dat al in april was verschenen. Het tweede boekdeel zoomt uitgebreid in op de kansen en knelpunten en algemene uitgangspunten in de zes projectzones. In het derde boekdeel staat de participatieaanpak centraal. Het is een bloemlezing van alle ideeën en suggesties die stakeholders gaven tijdens de werkateliers en de Gentspoort Meerdaagse, zes infomomenten verspreid over de hele stad om Gentenaren en Gentgebruikers wegwijs te maken in het project.

Uitwerking (2023-2028)

Na een grondige analyse startten we in het voorjaar van 2023 met de uitwerking van het project. De komende drie jaar tekenen we het conceptontwerp, dan het voorontwerp en daarna het referentieontwerp uit en voeren we studie- en veldwerk uit. Vanaf 2026 werken we tegelijk aan de administratieve voorbereiding van het project: we vragen alle vergunningen aan en stellen een aannemer aan om de werken uit te voeren.

De uitwerkingsfase startte met de opmaak van de startnota. De nota omschrijft uitgebreid de huidige situatie, de context en de doelstellingen van het project.

De startnota beschrijft ook de motivatie en principiële keuzes van het conceptontwerp. Het conceptontwerp maakten we op basis van de informatie uit eerdere onderzoeken, de kansen, knelpunten, en de doelstellingen, overleg met de projectpartners en betrokken instanties en de input uit de werkateliers die per zone georganiseerd werden. Het conceptontwerp bevat nog geen gedetailleerde uitwerking, maar legt de krijtlijnen vast. De startnota vormt dan ook de basis voor de volgende stappen. De startnota werd goedgekeurd op de projectstuurgroep van 26 maart 2024.

De uitwerkingsfase startte met de opmaak van de startnota. De nota omschrijft uitgebreid de huidige situatie, de context en de doelstellingen van het project.

De startnota beschrijft ook de motivatie en principiële keuzes van het conceptontwerp. Het conceptontwerp maakten we op basis van de informatie uit eerdere onderzoeken, de kansen, knelpunten, de doelstellingen, overleg met de projectpartners en betrokken instanties en de input uit de werkateliers die per zone georganiseerd werden. Het conceptontwerp bevat nog geen gedetailleerde uitwerking, maar legt de krijtlijnen vast. De startnota vormt dan ook de basis voor de volgende stappen. De startnota werd goedgekeurd op de projectstuurgroep van 26 maart 2024.

Sinds de goedkeuring van het conceptontwerp en de startnota werkt het studieteam aan de zogenaamde projectnota met het bijhorende voorontwerp. De plannen worden stap voor stap meer gedetailleerd. Ook in deze fase overleggen we uitgebreid met de verschillende betrokken instanties en organiseren we opnieuw verschillende werkateliers per zone. De input van de buurtbewoners wordt zo meegenomen in de verdere verfijning van het ontwerp. De projectnota en het voorontwerp resulteren in een gedetailleerd grondplan, typedwarsprofielen en een overzicht van de materiaalkeuze. In de projectnota hakken we de laatste knopen door en werken we alle onzekerheden uit de startnota weg. Het voorontwerp wordt medio 2026 afgewerkt en ter goedkeuring voorgelegd aan de projectstuurgroep. Dat goedgekeurde voorontwerp leggen we vervolgens voor aan de brede bevolking. De feedback nemen we mee in de opmaak van het definitieve ontwerp.

De aanmeldingsnota, het document dat omschrijft hoe het milieueffectenonderzoek zal verlopen, lag ter inzage in mei 2025. De reacties op de aanmeldingsnota worden meegenomen in het verdere studiewerk. 

Parallel aan de uitwerking van de projectnota en het voorontwerp werken onafhankelijke experts ook aan de eerste versie van het project-milieueffectenrapport (project-MER). Dat is een rapport waarin de effecten van het project op vlak van milieu, mens en omgeving in kaart worden gebracht. Zo hebben we al in een vroeg stadium zicht op de milieu-impact van het project en kunnen we de plannen waar nodig bijstellen om die impact te verminderen.

De eerste versie van het project-MER (milieueffectenrapport) leggen we samen met het goedgekeurde voorontwerp voor aan de brede bevolking. Iedereen krijgt zo de mogelijkheid om te reageren. De publieke raadpleging wordt – naar verwachting – midden 2026 georganiseerd voor een periode van 30 dagen. De verzamelde reacties nemen we mee in de opmaak van het definitieve ontwerp en de verfijning van het project-MER. Het definitieve ontwerp en verfijnde project-MER vormen de basis om de omgevingsvergunning aan te vragen.

Tijdens de uitwerkingsfase gaan we ook op zoek naar een aannemer die de werken zal uitvoeren. We stellen een bestek op waarin we de opdracht gedetailleerd omschrijven. De kandidaat die de beste offerte indient, mag het project uitvoeren. Zodra de aannemer gekozen is, werken we samen met hen de gedetailleerde planning uit.

Gentspoort is een DBFM-project. Dat staat voor Design (ontwerpen), Build (bouwen), Finance (financieren) en Maintain (onderhouden). De aannemer zal niet alleen instaan voor de uitvoering, maar ook voor het ontwerp, de financiering en het onderhoud van het project gedurende 25 tot 30 jaar.

Om een project als Gentspoort uit te voeren, gaan we extra openbare ruimte nodig hebben. Daarom zal de overheid (delen van) percelen moeten aankopen. De geïmpacteerde eigenaars worden persoonlijk gecontacteerd.

Er is een vergunning nodig om de werken uit te voeren. De Werkvennootschap zal de omgevingsvergunning ondertekenen en officieel indienen bij de Vlaamse overheid. In dat aanvraagdossier zitten alle verplichte nota’s, plannen en het project-MER. 

Bij een omgevingsvergunningsaanvraag hoort ook een openbaar onderzoek. Dat is een periode van 30 dagen waarin iedereen het dossier kan inkijken en opmerkingen of bezwaren formeel kan indienen. Al die input wordt meegenomen in de beoordeling van de omgevingsvergunningsaanvraag.

De Vlaamse overheid neemt daarna een beslissing over de omgevingsvergunning. Als zij de omgevingsvergunning verleent, mag het project worden uitgevoerd. Dan start de aannemer met de laatste voorbereidingen die nodig zijn voor de start van de werken.

Werken (vanaf 2029)

Voor een concrete timing is het nog te vroeg. Met alle stappen die we nog moeten zetten, starten de grote werken ten vroegste in 2029. Het kan wel zijn dat we eerder beginnen met kleine ingrepen of deelprojecten.